Систем на Здравствено Осигурување
- анализа на пред-реформскиот пероид -
1991-1999
 |
D-r
Natali Dimovska
Inspektor
Fon za Zdravstveno
Osiguruvawe na Makedonija
|
I . PRED-REFORMSKI
PERIOD
Javnite
prihodi vo zdravstvoto izminatiov period до
1998 година realno
opadnaa za 40%. Opa|aweto na prihodite se dol`i na nesoodvetnosta na golemite
beneficii na osigurenicite vo odnos na :
1.Vkupnatata ekonomska sostojba vo dr`avata
- namaluvaweto na platite
- neispa}awe na mese~nite zarabotuva~ki na vrabotenite vo period od nekolku
meseci ili ispla}awe na plati nadvor od legalen sistem – preku bonovi ,
natura ili gotovo od dnevniot pazar
- namaluvawe na brojot na vrabotenite vo porane{nite op{testveni pretprijatija
,
- bankrotirawe na mnogu op{testveni pretprijatija
- svesno izbegnuvawe na kompaniite vo pla}aweto na pridonesi za zdravstvo
- neefikasnosta na vladata vo naplatuvaweto na danocite i pridonesite, koja e
osobeno izrazena kaj mnogubrojnite privatni pretprijatija.
2. Gre{ki vo ekonomskata politika vo javniot zdravstven sektor
- Ne postoewe na pravilen sistem na finansirawe na zdravstvenite uslugi od
strana na dr`avniot fond za zdravstveno osiguruvawe
-
Nemawe na javnost vo objavuvaweto za kupuvaweto na materijali za javniot
zdravstveniot sektor ( tenderi , naddavawa ) . Do
juli 1998 godina ne postoel Zakon za JAVNI NABAVKI !!!
- nemawe na tajnost i kontrola vo odlu~uvaweto na izborot na ponuduva~i (
menuvawe na ponudata vo posleden moment , bidej}i se znaat ponudite na drugite
)
- Davawe na pove}e pari za materijali odkolku {to e nivnata realna vrednost (
preku dodavawe na aneksi na ve}e javno objaveni dogovori za kupuvawe na
materijali so koi pove}ekratno im se zgolemuva cenata na materijalite )
- Bez predhoden plan i analiza se pro{iruva mre`ata koja ja finansira fondot
za zdravstveno osiguruvawe ( Fondot finansira privatni zdravstveni organizacii
za izvr{enite zdravstveni uslugi )
- Nemawe na sredstva na javnite zdravstvenite organizacii :
- za finansirawe na nova medicinska oprema
– za lekovi i ostanat potro{en materijal
- za podobruvawe na uslovite za rabota
- Postoewe na decentralizirana zdravstvena za{tita
3. Gre{ki vo beneficiite na osigurenicite
- Pregolem kvantum na beneficii na osigurenicite vo site tri stepena na zdravstvena
za{tita
- Golem broj na grupi na osigurenici ( 26 grupi )
Od vkupno 2, 2 miliona `iteli vo Makedonija , do Dekemvri 1999 god. vkupno
bile osigureni :
|
li~ni osigurenici
|
1.092.770
|
|
~lenovi na nivnite semejstva
|
875.335
|
|
VKUPNO
|
1.968.105
( okolu 90 % na celoto
naselenie ) |
- Pokrivawe na osiguruvaweto na zdravstveni uslugi koi se smetaat za luksuz
- Lekuvawe na pacienti vo sekundarnata zdravstvena za{tita a vsu{nost se so
problemi od primarna za{tita .
- Pokrivawe na zdravstveni uslugi na na{i osigurenici koi gi ostvarile vo
stranstvo , a za istite uslugi ima mo`nost da se izvr{at vo mati~nata dr`ava
.
4. Pogre{na politika kon vrabotenite vo javniot zdravstven sektor
- se {tite{e vrabotenosta na здравствениот
персонал на smetka
na realnata vrednost na platite.
(premnogu vraboteni vo zdravstvoto = slabo platenite kadri )
- pogre{na prostorna razmestenost na vrabotenite vo primarnata zdravstvena
za{tita , nesoodvetna na brojot na osigurencite .
- pogre{na upisna politika na medicinskite i stomatolo{kite fakulteti
|
Golem broj na studenti =
Golem broj na nevraboteni novi lekari
|
>>>>>>>>>>>>>>
<<<<<<<<<<<<< |
1. Nedovolna razvienost na zdravstvenite organizacii
2. Prevrabotenost
|
5. Farmacija
- ne postoewe na gorna granica vo cenata na iznosot za nadomestok na odreden
lek
Vo periodot na tranzicijata ( 1992-98) vo Makedonija dojde do namaluvawe na
brojot na izdadenite lekovi na recept koi se pokrivaat od Fondot za zdravsteno
osiguruvawe. Vo ovoj period se izdavaa okolu 5 milioni recepti godi{no. No
namaluvaweto na receptite ne dovede do soodvetno namaluvawe na tro{ocite za
lekovite na recept. Tie opadnaa na 8,5% vo 1997 godina od sevkupnite tro{oci na
Nacionalniot Fond za zdravstveno osiguruvawe . Nesoodvetnoto namaluvawe na
tro{ocite se dol`e{e na poka~uvawe na prose~nata cena na receptot. Poto~no,
Fondot za zdravstveno osiguruvawe ne stavi gorna granica na iznosot na
nadomestok za odreden lek, {to e praktika vo zapadnite zemji, a istovremeno
postoe~kiot sistem na finasirawe ne stimulira{e proda`ba na evtini lekovi.
- Nekontrolirano izdavawe na lekovi koi se na teret na fondot ( lekovi koi
osigurenicite treba da gi dobijat besplatno )
- Ekonomski malverzacii na farmaceutskite kompanii ( prodavawe na lekovi koi
bi trebalo da se besplatni , odnosno ve}e se plateni od fondot )
